2. Sporen van Ida Pfeiffer in het hedendaagse Wenen

05/01/2022

Om het reispad van Ida Pfeiffer te kunnen volgen heb ik een aantal van haar reisboeken besteld. De uitgever waarschuwt dat ze niet garant kunnen staan voor volledigheid. Het zijn geen herdrukken, maar pagina voor pagina gekopieerde exemplaren van de oorspronkelijke uitgaves. De komende weken zullen de boeken wel binnendruppelen. Tot die tijd moet ik het doen met wat ik over haar kan vinden op het internet en ga als eerste stap digitaal op zoek naar sporen van Ida in het hedendaagse Wenen. 

Verein für erweitere Frauenbildung

Na haar overlijden bleef het lang stil rondom Ida Pfeiffer. De wijze waarop ze de laatste 15 jaar van haar leven had gereisd, duizenden artefacten had verzameld en over haar reizen had gepubliceerd, die leefstijl behoorde toe aan de wereld van de mannen. De geledingen sloten zich en het leek wel alsof haar nalatenschap, kennis en kunde er niet langer toe deden. Het is te danken aan het lobbywerk van de ‘Verein für erweitere Frauenbildung’, een vereniging die zich bezighield met het versterken van de onderwijs- en beroepsmogelijkheden van vrouwen, opgericht in 1888, dat Ida Pfeiffer in 1892 wordt herbegraven op het eregedeelte van het Zentralfriedhof in Wenen, met bijpassende grafsteen. Een prestatie van formaat, want tot dusver was deze eer alleen voor manen weggelegd.  

Foto: papergirl. Grave of Ida Pfeiffer, CC BY-SA 4.0

De Ida Pfeiffer Weg

Personen die een eregraf krijgen toegewezen zouden toch op zijn minst in een straatnaam moeten worden herdacht, zou je zo denken. Maar scheutig is Wenen niet. Ik vind een heel klein stukje voetpad, de Ida Pfeiffer Weg, naar haar genoemd in 2008. En waarom alleen dat kleine stukje, vraag ik me af. Zou ze daar hebben gewoond? Vragen waarop ik nog wel verwacht een antwoord te krijgen. Gelukkig begint haar roem ook door te dringen in andere contreien. Als je Apple Maps vraagt om jou naar de Ida Pfeiffer weg te brengen, krijg je spontaan vier hits. Het reeds benoemde stukje voetpad in Wenen (laatste hit in de rij van suggesties door Apple voorgesteld), een straat in München, maar ook een straat in het plaatsje Vöcklabruck ten noord oosten van Salzburg en een weg in het Duitse  Wilhelmshaven. 

De Weense wetenschappers zijn iets scheutiger: De Universiteit van Wenen heeft in Ida Pfeiffer een roerganger gevonden. Sinds 2018 heeft de faculteit voor Earth Sciences, Geography and Astronomy in Wenen een ‘Ida Pfeiffer Professorship’ ingesteld ‘to do top research for the sustainability of Planet Earth’. Elk semester wordt een andere wetenschapper aangetrokken om het debat verder op gang te brengen. 

Ida 001

Recent heeft het natuurhistorische museum Ida Pfeiffer herdacht met de Ida 001. Een elektrische fiets met kekke bakken voor en achterop waarin het museum de bewoners opzoekt om de dialoog tussen wetenschap en maatschappij beter op gang te brengen. Helaas gooit Corona roet in het eten en wordt de fiets minder vaak gesignaleerd dan oorspronkelijk de bedoeling was. 

En dan zijn er nog twee kleine beestjes, die naar haar zijn vernoemd. Een garnaalsoort, genaamd Palaemon idae en een sprinkhaan, bij biologen bekend onder de naam Myronidus pfeifferae. Ida Pfeiffer nam tijdens haar reizen duizenden artefacten mee, waarvan er volgens het Historisches Lexion Wien meer dan 4.000 in het Natuurhistorische Museum van Wenen zijn terechtgekomen. Het lijkt mij een redelijke inschatting dat Palaemon idae en Myronidus pfeifferae zich ook in die collectie bevinden. 

Duitse wiki

Tenslotte neemt Wikipedia de Weense vips de maat. In de Engelstalige Wiki is Ida Pfeiffer niet opgenomen. Maar in de Duitstalige Wiki wel. Daar staat ze als vrouw op eenzame hoogte en glorieus tegelijkertijd in een lijst van nagenoeg alleen maar beroemde 18e en 19e eeuwse mannen. 

Deel dit artikel:

Citydna. tags