Het is zaterdagmiddag, begin september en we bevinden ons in de voormalige koelwaterhal van de energiecentrale Harculo. Voor ons een tafel gedekt met prachtig, naar ik vermoed, chinees porselein. Staalkunstenaar Ronald A. Westerhuis vertelt ons over zijn project Coolwater. Hoe deze imposante hal zal worden omgeturnd tot een No Waste gebouw.
We zijn deze middag bij Westerhuis op bezoek met een groep ruimtemakers uit Oost Nederland. Een plek als deze spreekt tot de verbeelding. Hier komen landschap, gemeenschapszin en architectuur samen.
De plannen voor Coolwater zijn net zo indrukwekkend als het gebouw zelf. Hier verschijnt straks een restaurant, een museum, een expositieruimte, artist in residence vertrekken en hangend boven een deel van de hal, een zwembad met een glazen vloer. Ook onderwijs gaat een plek in het gebouw krijgen. Op het dak van het gebouw zullen groente en kruiden worden geteeld. Insteek is het hele concept duurzaam en toekomstgericht te realiseren.
Het ‘no waste concept’ wordt hier heel serieus genomen. Toen Westerhuis het pand kocht, was de afgedankte installatie van de koelwaterhal nog aanwezig. Een deel daarvan zal blijven staan, om heden en verleden te vervlechten, het overige deel wordt ontmanteld en opgeslagen in het pand zelf en zal ter zijne tijd een nieuwe bestemming in het toekomstig complex zelf krijgen. Waar de meesten van ons geen raad weten wat te doen met afgedankte industriële machinerie, ziet een staalkunstenaar van het kaliber Westerhuis juist kansen. Aan kennis ontbreekt het hem absoluut niet, voordat hij zijn hart volgde en kunstenaar werd, werkte hij een flink aantal jaren in de offshore industrie. Een omgeving van water, kou en snoeihard metaal is voor hem een vertrouwde habitat.
In het project Coolwater brengt Westerhuis zijn netwerk uit de offshore industrie, de internationale kunstwereld en de regio Zwolle samen. Een unieke combinatie. Kan je ook aandelen in het project nemen, vraagt een van de deelnemers aan de rondleiding. Zo werkt het hier niet, antwoord Westerhuis. Hier ben je welkom als je expertise kunt inbrengen, plannen hebt die in het concept passen en zelf mee gaat doen.
De rondleiding gaat door naar de kelder. Westerhuis laat ons de voormalige koelwaterbaden zien. De turbines zijn deels ontmanteld. Op deze plek zullen straks expositieruimten verschijnen. Ik zie het al helemaal voor me. Een rauwe ruimte als deze, met prachtige kunstwerken aan de wanden en ruimtes met aangelichte kunstinstallaties.
Via een wenteltrap aan de buitenkant van het gebouw mogen diegenen die geen hoogtevrees hebben -een terechte disclaimer vooraf, want het dak is niet voorzien van valbeveiliging – mee naar boven. Gelukkig is het gestopt met regenen en genieten we van een prachtig gezicht op de IJssel en de groene uiterwaarden. Dat dit ooit een elektriciteitscentrale van Zwolle was zie je vanaf het dak heel goed. Elektriciteitsmasten waaieren van hier uit alle kanten op.
Om een concept als dit te laten ontstaan moeten een creatieve geest, tijd en plek op het goede moment samenkomen. Als ik even later met Westerhuis napraat blijkt het coronatijdperk het juiste duwtje te hebben gegeven. Normaal vliegt Westerhuis voor zijn werk de hele wereld over, maand in maand uit. Maar net als iedereen, beperkten de coronamaatregelen zijn actieradius. En dat gaf hem de ruimte en inspiratie met dit gebouw aan de slag te gaan. De eerste mijlpaal is 2023, dan hoopt Westerhuis het restaurant te openen. Vandaaruit volgt de rest.