De excursie van het EUKN (European Urban Knowledge Network) van begin deze maand smaakte naar meer. Lag de focus toen vooral op de ontstane sociaal economische problematiek in Katernberg, afgelopen week wilde ik een bezoek aan het Ruhrgebied ook benutten om een beter beeld te krijgen van hetgeen zich afspeelt op het terrein van de Zeche Zollverein zelf, daar was tijdens het vorige werkbezoek amper tijd voor.
De website van het complex is veelbelovend en op grond daarvan had ik een heel levendig geheel verwacht. Dat beeld bleek niet helemaal te kloppen, althans niet op de druilige dagen zo vlak voor de kerst. Slechts een handjevol bezoekers scharrelde over het terrein.
Wat had ik dan wel verwacht? Een omvangrijke horecafunctie in ieder geval. Niet enkel horeca die met name is ingericht op het ontvangen van toeristen die toe zijn aan een klein hapje, maar horeca dat een aantrekkingskracht heeft op bedrijven en bewoners in de regio, horeca waar je graag naar terugkeert om de sfeer en de bijzondere rauwe ambiance. Verder had ik er een behoorlijke omvangrijke creatieve hotspot verwacht, geen broedplaats voor beginners maar eentje die smoelt en een groot electronisch uithangbord waarop de programmering van festivals voor de komende maanden zou worden aangekondigd. In plaats daarvan trof ik het Ruhrmuseum aan, een sfeervolle lunchgelegenheid in de voormalige Kocherei, een tweetal ateliertjes en een ijsbaan welke wegens de te hoge buitentemperatuur niet was geopend.
IJsbaan Zeche Zollverein
Essen mag je wel een beetje vergelijken met Glasgow. Deze stad kende 25 jaar geleden ook veel vervallen wijken met een omvangrijke sociaal economische problematiek, had als stad een zeer negatief imago en kwam absoluut niet voor op de lijst van favoriete stedenreisjes. Hoe anders is dat anno 2012. Glasgow heeft zich in 1990 kandidaat gesteld voor culturele hoofdstad in de hoop op het bekende vliegwieleffect en dat is wonderwel gelukt. Dankzij een stortvloed van free publicity werd het plotsklaps de ‘place to be’ en ging Glasgow zich ontwikkelen tot belangrijke congresstad en geliefde weekendtrip bestemming.
Toen het Ruhrgebied in 2010 culturele hoofdstad was heeft het Zollvereincomplex grote stromen bezoekers getrokken. Het voormalige koolmijnterrein was ter ere van deze happening grondig opgepoetst, het Ruhrmuseum werd toegevoegd en last but not least werden een flink aantal festivals en activiteiten op het terrein georganiseerd. Nu moet het gebied op eigen kracht verder, zonder de financiële budgetten en bezoekersstromen horende bij de status van culturele hoofdstad.
Toegang Ruhrmuseum
Niet alleen het gebied van de Zollverrein zelf, de hele stad zal zich naar een hoger niveau moeten tillen wil ze net als Glasgow gaan scoren als aantrekkelijke stad en daar schort het nu nog wel een beetje aan in Essen. Met uitzondering van het prachtige Folkwang museum, heeft de stad de bezoeker nog niet echt veel ambiance en sfeer te bieden. Om bijvoorbeeld een Grand Café in Essen zelf te vinden moet er flink worden gezocht. Hoe anders is daarentegen de sfeer in het 30 km verderop gelegen Düsseldorf. Of zoals Frau Meyer van het Büro Stadsentwicklung Essen de situatie beschreef: ‘We brauchen hier nicht nur Lederhosen, aber auch mehr Laptops. Of het een Duitse uitdrukking is, dat weet ik niet, maar ik vond het de lading wel treffend dekken. Maar eerlijk is eerlijk. Glasgow is inmiddels 22 jaar verder. Essen nog maar twee jaar.