Gisteravond waren we met de GSRO te gast in Harderwijk. Wie kent Harderwijk niet? We zijn er allemaal wel eens geweest voor het bezoek aan het dolfinarium. Feitelijk zijn de woorden Harderwijk en dolfinarium synoniem. Je neemt ze in een adem in je mond.
Moet je als gemeente blij zijn met zo’n grote publiekstrekker in je midden? Daarover zijn de gevoelens in Harderwijk nogal verdeeld en dat is terecht. Wat begon als een schattig klein park met een aantal zeedieren groeide uit tot een van de grootste publiekstrekkers van Nederland. Ingesloten door het water, een bedrijventerrein en de oude stad werd het vinden van voldoende parkeerruimte voor de bezoekers van het dolfinarium een steeds groter probleem.
Het beeldplan Harderwijk, met midden in het beeld het dolfinarium (blauw) en daar tegenover de nieuw geplande woonwijk.
Ooit klotste het water van de Zuiderzee tegen de muren van de stad. Die situatie willen ze terughalen in Harderwijk door de zee terug te brengen naar de stad.
De huidige boulevard, als je dat woord al zou mogen gebruiken is een langgerekt lint van foeilelijke parkeerplaatsen, aangebracht op een verzande plaat voor de oude stadsmuren. Komen al die bezoekers van het Dolfinarium, die daar hun auto mogen parkeren, in de verleiding de oude stad te bezoeken? Nee helaas niet.
De boulevard maakt een zeer rommelige indruk en het zicht op de oude stadsmuren is ontnomen door een serie aftandse kiosken, ooit neergezet om de plaatselijke middenstand de mogelijkheid te bieden in ieder geval nog een klein beetje te verdienen aan de Dolfinarium bezoekers.
Om de stad in haar oude luister te herstellen zullen de parkeerplaatsen langs de randen moeten verdwijnen en elders moeten worden ondergebracht. Hoe dat probleem op te lossen als er geen grond in de buurt voor handen is? Ter vergelijk: hoe gemakkelijk is dan de situatie geweest die Burgers Zoo en het Openlucht Museum Arnhem hebben gehad toen ook daar de bezoekersaantallen gingen groeien. Het zal wel een paar bomen hebben gekost, maar aan ‘beschikbare’ ruimte was geen gebrek.
Zicht op het oude bedrijventerrein vanuit de binnenstad.
De oplossing die Harderwijk heeft gekozen is ingewikkeld maar levert op termijn wel wat op. Er is gekozen voor een grootschalige aanpak. Niet alleen de zee wordt tot aan de stadsmuren teruggehaald -en de parkeerplaatsen dus verplaatst – daarnaast wordt ook nog een verouderd bedrijventerrrein dat tegenover het dolfinarium ligt, gesaneerd en elders opnieuw ingericht. De woningbouw gepleegd op dit schoongemaakte terrein moet de verplaatsing en herinrichting betaalbaar maken.
Het moge duidelijk zijn dat het plan was bedacht en in werking is gezet voor de crisis. De crisis heeft tot een aantal aanpassingen geleid maar heeft niet echt afbreuk gedaan aan de totaalgedachte. Harderwijk heeft ook geen keus. Er was al zoveel in werking gezet. Stoppen kost meer geld dan doorgaan en ze willen er ook echt graag van de foeilelijke boulevard af. Maar woningen verkopen in deze tijd, hoe doe je dat? Het plan is 1400 woningen aan het water te bouwen door op het voormalige bedrijventerrein een eilandenrijk inclusief grachtengordels te creëren.
Historische binnenstad Harderwijk
In de oude tijd van voor 2008 zette je het hele plan op de kaart en bood je de koper zekerheid: dit is het wat het gaat worden, als je hier koopt weet je wat je krijgt en over een paar jaar is de wijk af.
Een dergelijke zekerheid is er anno nu niet meer. De gemeente gaat over een paar maanden met de verkoop starten. Verwacht wordt dat in het huidige tijdsbestel zo’n 60 woningen per jaar worden afgezet. Mondjesmaat dus. Zal de wijk wel ooit helemaal worden afgebouwd? Dat zal even wennen voor de koper zijn. Ze gaan een huis kopen maar er kan geen zekerheid worden verschaft hoe de buurt en de totale wijk er over een aantal jaren daadwerkelijk zal komen uit te zien. Voortschrijdend inzicht kan tot aanpassingen leiden. Maar moeten we daar benauwd over doen? Bezielde organische bouw kan toch ook heel mooi worden? Onze historische binnensteden zijn prachtig. Die werden toch ook niet in een klap gebouwd?