Enige jaren geleden werd het terrein van de Dortmunder U, de voormalige bierbrouwerij van Dortmund, omgetoverd tot een kunstencluster. Toch lijkt het project niet aan de verwachtingen te hebben voldaan. De locatie is super, tegen de rand van de stad en heeft de spoorzone als decor. Het heeft er alle schijn van dat men hier veel te veel top down heeft willen ingrijpen en niets aan het toeval heeft willen overlaten.
Het gebouw zelf staat er te opgepoetst bij. De directe omgeving ook. Tegelijk met het verbouwen van de Dortmunder U is het nabijgelegen terrein tussen het gebouw en de binnenstad volgeplempt met strakke hoogbouw. En naar ik begrijp had men gehoopt dat hier allerlei creatieve partijen zouden zijn ingekropen. Het heeft hier echter alle schijn van een binnenstedelijke kantoorlocatie. En wie verwacht dat de brouwerij van binnen nog de uitstraling heeft van een brouwerij komt bedrogen uit. Alles lijkt gestript en is strak en wit afgewerkt. Ik ervaar geen beleving, dit gebouw voelt veel te clean.
De Dortmunder U wordt bevolkt door grote cultuurinstellingen. Het oogt allemaal net een beetje te braaf. Start ups die wat willen experimenteren passen niet in het karakter van dit gebouw en ook niet in de hoogbouw dat aan de ander zijden van het plein is gerealiseerd. Waar kunnen die startups dan wel terecht? Heeft Dortmund wel zoiets als een hippe wijk?
Aan de achterzijde van het gebouw oogt het gebied een heel klein beetje rafelig, de ruimte is in gebruik als parkeerterrein en op een fikse graffity tekst op de muur na gebeurt er weinig. Hier moeten we het blijkbaar niet zoeken. Aan de overzijde van het terrein, gescheiden door een drukke straat, ligt een rommelig wijk. Zou het daar gebeuren? We winnen informatie in bij een hardrockwinkel aan de overkant. De jongen achter de balie kijkt ons verbaasd aan. Een hippe wijk? Dat hebben wij niet. Waar ga je dan zelf uit? Eh, gewoon in de binnenstad. We staan perplex, een stad met nagenoeg 600.000 inwoners en geen wijk waar het bruist en gist?
We proberen het bij de toeristeninformatie opnieuw. Ook daar worden we meewarig aangekeken. Het lijkt wel alsof men niet weet wat we bedoelen. Na lang aarzelen wordt een kaart op de toonbank gelegd en worden we naar een gebied ten zuiden van de stadsring, naar de Saarlandstrasse en omgeving gestuurd.
We pakken de metro er naar toe en lopen kris kras door het gebied. Reguliere detailhandel, telefoonwinkels en zo af en toe een iets meer alternatief ogende eetgelegenheid, maar echt spannend is het allemaal niet.
Is Dortmund dan alleen maar wat je ziet en ontbeert het initiatieven die nieuw elan aan de stad weten te geven? Of hebben we het gewoonweg gemist? Het roept tevens de vraag op hoe je kunt verwachten dat er een levend creatief cluster gaat ontstaan als de bewoners van de stad er zelf (nog) geen behoefte aan hebben. Het bewijst des te meer dat als het om placemaking gaat, de bewoners van het gebied een heel belangrijke factor zijn.
In de avond gaan we terug naar de Saarlandstrasse en schuiven in een van de sporadische alternatieve restaurantjes aan. Twee dames die onderling Russisch spreken schenken fantastische wijnen en koken wereldgerechten met een verrukkelijke twist. Als ik weer in Dortmund ben zijn schuif ik graag opnieuw aan.