Het zal wel geen toeval zijn. Zowel Ruimtevolk als The Atlantic besteden op 4 september in een artikel aandacht aan verhuur van woonruimte door particulieren aan toeristen.
Verhuur door particulieren aan toeristen is hot. In The Atlantic snijdt de journalist Feargus O’Sullivan het probleem van gentrification in Berlijn aan. Hij voegt daar een nieuw gezichtspunt aan toe. De verdringing van de oorspronkelijke bewoners vindt in wijken als Prenzlauer Berg, Kreuzberg en Mitte niet alleen plaats door de beter gesitueerden, maar ook steeds meer door toeristen. Op zoek naar de ‘colour locale’ huren steeds meer toeristen via sites als Airbnb ruimte bij particulieren. De eigenaren van deze panden wonen lang niet altijd zelf in het pand. Velen van hen bewonen de panden jaarlijks een paar maanden en verhuren voor de rest van het jaar de ruimte aan toeristen.
Verhuur voor een zeer korte periode aan toeristen wordt verkozen boven het inzetten van het pand voor ‘lange termijn verhuur’ in verband met de huurrechten die door de huurders kunnen worden afgedwongen. Deze nieuwe vorm van gentrification heeft er volgens O’Sullivan toe geleid dat in sommige woonblokken in Berlijn meer toeristen dan ‘full-time locals’ verblijven hetgeen leidt tot animositeit zowel tegen de klasse die in staat is dergelijke panden te verwerven als tegen de tijdelijke huurders, de nietsvermoedende toerist. Een graffiti als ‘No more roll-koffer! spreekt boekdelen. Dergelijke geluiden worden nog niet in Nederland gehoord. Het zal wellicht ook moeilijk zijn wijken aan te wijzen die momenteel en hot zijn als toeristische verblijfsplek en waar tevens op grote schaal gentrification plaatsvindt.
Berlijn. Foto Franziska Koark/dpa, gepubliceerd in ‘Die Zeit’
In het artikel in Ruimtevolk gaat Pieter Buisman in op de woonprosumer, de ondernemende consument die huurt en verhuurt. Door verhuur van kamers en appartementen via Airbnb hebben Amsterdammers reeds dertien miljoen euro verdiend, hetgeen voorspelbare verontwaardigde reacties heeft uitgelokt van zowel woningbouwcorporatie en hotelwezen.
En zoals Buisman mooi formuleert: “Natuurlijk willen wij – nette burgers – niet dat mensen een slaatje slaan uit woningen die met veel gemeenschapsgeld zijn gesubsidieerd. Een goedkope huur, een uitkering, huurtoeslag, zorgtoeslag en ondertussen geld verdienen aan de verhuur van een kamertje: dat gaat niet gebeuren. We preken zelfredzaamheid, maar dan wel graag binnen het systeem waarin we onszelf koesteren en opgesloten hebben. De wereld daarbuiten heeft echter zijn eigen dynamiek”.
Het ondernemerschap in Nederland is lang een vies woord geweest. We kennen inmiddels een leger aan ZZP-ers. Ondernemen is in. Mede mogelijk gemaakt door tools als internet en mobiele telefoon. Iedereen is zijn eigen ondernemer aan het worden. Dus waarom ook niet je huis als onderneming inzetten door verhuur aan studenten en toeristen? Of we willen of niet, we zullen wel moeten gaan dealen met deze nieuwe werkelijkheid. En waarom ook niet? Het is toch een prachtige gedachte dat we zelfredzaam worden door eigen ondernemerschap?
Over welke aantallen hebben we het eigenlijk? Airnbn laat voor Berlijn 6000 resultaten zien en voor Amsterdam 3000 (aantallen afgerond). In vergelijking met booking.com een van de grotere hotelsites: 870 hits voor Berlijn en 570 voor Amsterdam. Deze cijfers zijn een voorzichtige indicatie, ze bieden nog geen absoluut inzicht in het totaal aantal aanbieders per stad stad, de bezettingsgraad per nacht en het aantal kamers per aanbieder, dat in een hotel veel hoger zal liggen dan bij een particuliere aanbieder. Ook zullen particuliere verhuurders de ruimte niet altijd beschikbaar hebben voor gasten, aangezien de ruimte ook regelmatig wordt benut voor eigen woongenot. Dit in tegenstelling tot het hotelwezen dat in principe haar aanbod dagelijks beschikbaar stelt voor gasten. De cijfers laten echter wel zien dat het particuliere aanbod een serieuze concurrent aan het worden is voor het reguliere hotelwezen.